مزرعه درویش. به این مزرعه، «میرزادرویش» نیز می گویند. تمام شش دانگ قنات و صحرای «مزرعه درویش» و به عبارت دیگر «میرزادرویش» در حسن آباد جرقویه، جزء موقوفات محمد حسین خان صدر اعظم است. طول این قنات 1500 متر و دارای 60 حلقه چاه است و صحرای آن حدود 250 جریب زمین دایر و بایر را در بر می گیرد. محدوده ی آن از طرف شمال به صحرای مزرعه تازه، از جنوب جاده ی آسفالت اصفهان ـ حسن آباد، از شرق به دیوار قلعه ی خارا و از غرب به صحرای دستجردوک منتهی می شود. صحرا دارای یک برج کبوتر قدیمی است که قدمت آن معلوم نیست. قنات از شهرک فجر سرچشمه می گیرد و فعلاً تا رو به روی گلزار شهدای حسن آباد ختم می گردد.
طبق گفته ی زارعین صحرای مزرعه درویش تا چهل سال پیش، از سرچشمه و از وسط دستجردوک آب رشته قنات بدون هیچ مشکلی تا استخر صحرای مزبور می رسید و کشاورزان کشت و کار خود را انجام می دادند. ولی به علت این که ده حلقه چاه آن از وسط دستجردوک عبور می کرد لایروبی آن به سختی انجام می شد.
آقایان حاج ابوالفضل صادقی و حاج آقا مصطفی فاطمی (م 1364ش) به این نتیجه رسیدند که آب را از کنار ده عبور دهند. چاه و تونل هایی کنده شد. پس از روانه کردن آب به چاه های جدید، یکی دو سال آبیاری کردند ولی کم کم آب خور زیاد شد و آب به زمین فرو می رفت و به صحرا نمی رسید. از آن طرف افراد دستجردوک که چاه های خانه های خود را پر کرده بودند، مجبور به حفر چاه در جایی شدند که زمین آب خور نداشته باشد.
حدود سه سال با موتور لیستر آب را به صحرا بردند و چون قنات و صحرا جزء موقوفات بود مورد کم توجهی قرار گرفت و کشاورزان به خاطر هزینه های زیادشان بابت کندن قنات جدید و ...، دل سرد شدند.
این صحرا حدود 33 سال بدون زراعت بود. هرکس آب از صحرای دستجردوک داشت به املاک خود می برد و بقیه ی املاک، متروک شدند. تا این که چند تن از زارعین در بهمن ماه 1385 در اقدامی خداپسندانه، از پول شخصی خود، قسمتی از قنات را لایروبی کردند و در حال حاضر به وسیله ی الکتروپمپ به میزان سه اینچ آب به صحرا روانه می شود. کشاورزان از سال 1385 تاکنون مبلغی بالغ بر ده میلیون تومان هزینه کرده اند.
قنات صحرای مذکور به علت این که چند سالی است لایروبی نشده، هزینه ای بالغ بر 150 میلیون تومان نیاز دارد تا به طور کلی پاک سازی شود. از مسئولان محترم انتظار می رود با پشتیبانی از این قشر زحمت کش، سه اینچ آب را به شش اینچ برسانند.
تمام شصت حلقه چاه در صحرای مزرعه درویش بر اثر کم توجهی مسئولان خصوصا جهاد کشاورزی به طور کلی مسدود و راکد مانده اند. این صحرا 170 جریب (17هکتار) زمین مزروعی دارد که براثر کشت نکردن، متروکه و لم یزرع می باشد.
اکنون که در خشک سالی بسر می بریم حیف است قناتی که ظرفیت شش اینچ آب دارد، در حال حاضر تنها 5/2 اینچ آب داشته باشد آن هم در آبرو که در مسیر، خورد زمین می شود و احیاء آن در توان کشاورزان نیست.
برج کبوتر در مزرعه درویش در حال فرو ریختن است و در این صورت یکی از آثار باستانی و ارزشمند منطقه از بین خواهد رفت. همچنین چنین بنایی خطر جانی برای کسانی دارد که داخل و اطراف آن رفت و آمد دارند.
                                    محمود صادقی
نیاز به تکمیل