درمان در گذشته

محمود صادقی
شاید این سؤال برای بیشتر مردم حسن آباد خصوصا نسل امروز پیش بیاید که در زمان قدیم برای درمان ، بهداشت و ... چه می کردند؟ چگونه خودشان را از امراض در امان نگه می داشتند ؟ جواب را باید از پیرمردها منطقه جویا شد . بنده در یک شب نشینی با پدر بزرگم حاج میرزا محمد صادقی ، این سؤالات را پرسیدم.

س : در زمان قدیم تا آنجا که شما به یاد دارید مردم حسن آباد برای درمان خود چه می کردند؟
ج : قبل از ساخت بهداری در حسن آباد ، اگر بیماری مردم سطحی بود ، همینجا به وسیله ملای ده یا به وسیله تجربه شخصی ، خودشان را با داروهای گیاهی درمان می کردند . اگر درد سخت تر یا صعب العلاج بود با اسب ، قاطر یا الاغ و با زحمت و مشقت فراوان ، بیمار را به اصفهان می بردند و گاه بیمار در بین راه جان می سپرد که بنده چندین نفر را سراغ دارم . یکی از آنها مرحوم پدرم است که به علت دل درد شدید (آپاندیس) در اصفهان به رحمت خدا رفت . دوم فرزند میرزا حسین اکبر به نام اسدالله که جوانی 25ساله بود و یک بچه هم داشت که در بین  راه از دنیا رفت .
اگر امروز ناشکری شود مورد غضب خدا قرار خواهیم گرفت ؛ چون هیچ امکان درمانی وجود نداشت یا بیشتر مردم در خانه های خودشان از بین می رفتند یا در بین راه ولی بحمدالله امروز همه امکانات جهت درمان وجود دارد .
به یاد دارم اولین کلنگی که برای ساختمان مطب زده شد همین ساختمان زایشگاه فعلی بود که مردم با خوشحالی زیاد از مسئولین وقت استقبال گرمی کردند و من حدود ده سال داشتم یعنی حدود 75 سال پیش . حدود دو سال طول کشید تا ساختمان آماده بهره برداری شد .

س: اولین دکتر چه کسی بود ؟
ج : دکتر فرازپی ، هرجا هست یادش به خیر بسیار مرد خوب و باتجربه بود. سه سال در حسن آباد با خانواده اش در کنار مطب زندگی می  کردند و مردم را درمان می کرد. غیر از درمان ، احتمالا او پایه گذار سوادآموزی کودکان دوره است چون خودش هم دو فرزند داشت. اولین بار مکتب او در مسجد جامع دستجردوک بود و خردسالان را درس می داد.

س : شما چه پزشکانی از گذشته را به یاد دارید؟
ج : دکتر وکیل شیرازی، دکتر زند، دکتر فرازپی، دکتر کارشناس، دکتر پالهنگ، دکتر سلیمی و دکتر جهانگرد صادقی.

درمانگاه و بهداری حسن آباد در سال 1349 شمسی ساخته شد و کم کم در حد مناسب رونق گرفت .
در پایان خاطره ای از ساختمان زایشگاه دارم . حدود سال قبل زمستان بود باران به صورت ریز ریز به مدت 35 روز ادامه داشت که تمام ساختمانهای خشت و گلی به صورت پراکنده تخریب گردید حدود 25 خانوار همگی پناه آورده بودند به ساختمان آجری مطب دکتر فرازپی . انصافا در آن زمان به غیر از درمان کمکهای شایانی کرد . همین بس که مردم را راه داد که از سرما و دیگر عواقب آن در امان باشند . یکی دو نفر در همین ساختمان به دنیا آمدند.

 یادآوری: اکنون دکتر فرازپی پیرمرد است و دو فرزند او ادامه دهنده راه او هستند. دکتر کارشناس اکنون در تهران خیابان ولی عصر مطب دارد و به طبابت مشغول است.

از راست: مرحوم حاج عباسعلی جمشیدی ، دکتر کارشناس ، حاج محمد اسماعیل منصوری