صورت جهیزیه در قدیم
عباسعلی صادقی (غلامحسین)
یکی از زمینه های اختلاف میان زن و شوهرها و به تبع آن، میان دو خانواده عروس و داماد و گاه دو طایفه، بهانه گیری بر سر کمی جهیزیه ی عروس بود. برای حل این مشکل به فکر افتادند که پیش از بردن جهیزیه به خانه داماد، خانواده عروس لیستی از لوازم جهیزیه را تهیه کند. هنگام حمل آنها، یکی از معتمدان یک، یک اقلام جهیزیه را با فهرست تطبیق و آن را تأیید می کرد. اما امروزه این آگاهی وجود دارد که از نظر شرع مقدس اسلام، عروس موظف نیست چیزی به عنوان جهیزیه به خانه بخت ببرد و از سوی دیگر می دانند هرکس اهل بهانه گیری باشد، هرچیزی را می تواند بهانه کند و مشکل آفرینی کند. لذا این رسم به مرور کمرنگ شده و رو به فراموشی است.
به هرحال پس از تطبیق و تأیید لوازم با فهرست، آنها را در سینی های بزرگ می گذاشتند و در روز مراسم «جهازبران» اقوام و فامیل را برای مشاهده جهیزیه خبر می کردند. هر سینی را یک نفر روی سر می گذاشت و حمل می کرد. وسایل سنگین را با اسب و الاغ تا منزل داماد حمل می بردند. رسم دیگر آن بود که جوانان در این مسیر چوب بازی می کردند.
به این مناسبت مناسب دانستم، تصویر صورت جهیزیه مادر گرامی مرحومه فاطمه طالبی و نیز تصویری از سند ازدواج رسمی او با پدر گرامی ام درج گردد و یادی از آن عزیز بشود. قبلا نیز نوشته ای با عنوان « پیشینه ی طبابت در حسن آباد » داشتم که در ضمن آن از او نیز یاد کردم. این لیست به خط مرحوم حجت الاسلام میرزا عبدالغنی تلقائی ـ پدر حجت الاسلام حاج شیخ محمد سعادت ـ است که ارقام را به خط سیاقی نوشته است.
لازم به ذکر است که این صورت جهیزیه مربوط به سال 1327ش است که با توجه به رسوم آن دوران و با توجه به فقری که در جامعه حاکم بوده، جهیزیه ای فراوان و با ارزش تلقی می شده است.