شب چهارشنبه آخر سال در حسن آباد
شب چشم چینه
حسن صادقی (طاهر)
«چشم چینه» در اصطلاح زبان حسن آبادی به معنای چشم گذاشتن و خود را پنهان کردن برای گرفتن نیاز و حاجت است. به این صورت که در شب چهارشنبه ی آخر هر سال در ساعات اولیه شب حاجتمندان یا گرفتاران یا دارندگان نذر، مخصوصاً خانواده هایی که بیمار داشتند کاملاً روی خود را می پوشاندند حتی زیر چادر پنهان می شدند تا شناخته نشوند و از خانه خود بیرون آمده به درب منزل کسی می رفتند و با ملاقه یا ظرفی مسی به در می کوبیدند تا صاحب خانه خبردار شود. صاحب خانه که قبلاً از فرا رسیدن شب چش چینه خبر داشت، معمولاً مقداری قند یا نبات یا خوراکی دیگر را در ظرف شخص حاجتمند می گذاشت.
مردم معتقد بودند که آن شخص اگر به هفت منزل که درب آن رو به قبله باز می شد یا صاحب آن حاجی بوده، مراجعه کند، حاجتش برآورده می شود. بعد از جمع آوری خوراکیها، به خانه می آمدند و اگر مریضی داشتند به عنوان شفا به او می دادند و اگر حاجت یا نذر دیگری داشتند به عنوان تبرک استفاده می کردند.
شنیده شده که این رسم به جز چهارشنبه آخر سال در مناسبت های دیگر هم اجرا می شده (مانند ماه مبارک رمضان و در بعضی از ماه های مبارک دیگر) ولی در هر صورت شب تعیین شده برای این کار در هر موقع از سال که باشد باید شب چهارشنبه باشد.
یادآوری: نقل چنین رسمی به معنای اعتقاد نگارنده به آن نیست. خواستیم رسمی محلی را نقل کرده باشیم و الا در خرافه بودن این رسوم تردیدی نیست.
