تذکری در مورد موقوفات
سید حسن فاطمی
شخصی به نام رضا یادداشت زیر را در قسمت «نظریات» در ذیل «پیشهاد همایش موقوفات صدر» گذاشته است:
«موقوفات حسن آباد به طرف نابودی است. بیشتر موقوفات در این منطقه بدست مستأجران آن فروخته شده نمونه آن صحرای حاجی آباد.»
لازم به توضیح است که صحراها به مرور زمان، بزرگ و کوچک و گاهی جابجا می شوند. از مرحوم حاج میرزا علی محمد صادقی ـ از افراد برجسته حسن آباد ـ شنیدم که گفت: فلان صحرا در دوره ما پنجاه برابر شده است. (احتمالا صحرای حاجی آباد را گفت)
بنابراین به صرف اینکه صحرایی در قدیم وقف شده و اکنون می بینیم صحرایی با همان نام در ملک دیگران است، نمی توانیم بگوییم که حتما موقوفه است. اگر مدرکی معتبر از دویست سال پیش پیدا شود که همه خانه های حسن آباد با زمینهایشان وقف است، نمی توانیم حکم کنیم که همه خانه های فعلی در این شهر، موقوفه اند؛ زیرا شهر در این مدت گسترده شده و دقیقا نمی دانیم همه خانه های دویست سال پیش در کجا بوده اند.
در مورد املاکی که سالهای طولانی به عنوان ملک شخصی، در تصرف دیگران است، به آسانی نمی توانیم حکم کنیم که آنان در ملک موقوفه تصرف کرده اند و مایه ی بددلی تصرف کنندگان شویم و باعث شویم که از ارزش ملک آنها کاسته شود.
اگر بنا شد همایش موقوفات صدر برگزار شود، لازم است زیر نظر روحانی ای عالم و آشنا با منطقه برگزار گردد تا آثار نادرست نداشته باشد.