سید حسن فاطمی
قراره این وبلاگ عمومی باشه و همه ی قشرهارو در نظر بگیره. بعضیها هستن که دوست ندارن درست انتقاد کنن و از خوندن نوشته ی آقامحمود با عنوان «تذکراتی در مورد انتقاد» حالشون بهم میخوره. خوب این وبلاگ باید اونهارو هم پوشش بده. «آیین بدانتقادی» را برای این قشر نوشتم:
یک ـ داشتن هدف بد. انتقاد بهترین ابزار برای خالی کردن عقده و ابراز حسادته. مراقب باشیم هیچگاه هدفی خوب را در انتقاد دنبال نکنیم؛ چون اگه خدای نخواسته قصدمون اصلاح باشه، در روش نقد ما هم اثر می ذاره و نقدمون سازنده میشه!
دو ـ دوری از ادب. ایرادها رو می تونیم با لفظی محترمانه بگیم تا سبب رنجش کسی نشه و می تونیم طوری بگیم که مثل آب خوردن با آبروی دیگران بازی کنیم. آبرو کیلو چنده؟!
سه ـ اطلاعات لازم نیست. اصلا توجه نکنیم که آیا انتقاد ما از فلان مسئول شهر، در محدوده ی اختیارات او هست یا نه؟ خواه جزء وظایف قانونی او باشه یا نباشه. باید قرص و محکم بگیم که این خطاها صورت گرفته و اصلا نگذاریم شنونده، حتی احتمال بده که انتقاد ما وارد نیست!
چهار ـ بی توجهی به خوبیهای طرف. اگر میخواهیم «آیین بدانتقادی» رو کاملا رعایت کنیم، موقع انتقاد، به هیچیک از نقاط قوت مسئولان شهر اشاره ای نکنیم. بما چه که فلانی خدماتی هم داشته؟ هرکاری کرده وظیفش بوده. اگر هم کاری کرده پول گرفته و انجام داده. خوبیهای دیگران به ما چه ربطی داره؟!
پنج ـ انتخاب زمان و مکان نامناسب. انتقاد در جمع، تنهایی، در اینترنت، نشریه و جاهای دیگر هرکدام سبک خاصی داره. برای اینکه انتقادمون بهتر اثر کنه، حرفی رو که فقط دونفری با هم می زنیم، توی کوچه و خیابون بگیم. حرفی که مخصوص خیابونه توی نشریه بنویسیم. اصلا حرفهایی که حیا میکنیم در گوشی به هم بگیم توی اینترنت بگیم. خدا خیر بده به اون کسی که نام مستعارو اختراع کرد. استفاده از نام الکی برای همینجاهاست دیگه. کی به کیه؟!
شش ـ درک نکردن طرف مقابل. منتقد منصف، خودش را جای طرف مقابل می ذاره و توجه میکنه که اگر بجای او بود، آیا همین اتفاقات نمی افتاد؟ از دور نگاه نمی کنه و پشت سر هم انتقاد ردیف کنه. اما کی خواست رعایت انصاف کنه؟ دلت خوشه ها!
هفت ـ مبالغه. هنگام انتقاد باید بزرگنمایی و کاهی را کوه کنی. اینطور بیشتر اثر می کنه. اصلا مگه نگفتیم که باید از انتقاد بعنوان چماق استفاده کنیم؟ مگه نمی خواهیم طرفمونو خردش کنیم؟ مگه نمیخواهیم عقده خالی کنیم؟ پس مبالغه یکی از اصولی است که حتما باید در بدانتقادی رعایت کرد!
