حسن صادقی
لباس زنان
1) چادر: چادر همیشه به عنوان نماد یک زن مسلمان از اهمیت ویژهای برخوردار بوده. تا چند سال قبل از انقلاب اسلامی زنهای منطقهی گرم وکویری حسنآباد، دستجرد و کمالآباد از چادر سفید استفاده میکردند. چادرها از پارچهای به نام «مِدخال» تهیه میشد ولی قبل از ورود مدخال چادرهایی با پارچههای پنبهای در داخل حسنآباد تهیه میشده است.
چادری دیگر نیز وجود داشته که در گویش حسنآبادی به «شاخْشور» معروف بوده. این چادرها، که در آن زمان زنان شهری هم از آن استفاده میکردند، پوششی کامل را شامل میشده است. به این صورت که همانند روسری زیر گلوی را میبستند و همانند مانتوهای کنونی در جلو آن دکمه داشت و همانند شلوار پاهای خود را داخل آن میکردند. شاید طرح چادرهای کنونی که به «چادر ملی» معروف است برگرفته از مدل این نوع چادرهای قدیمی میباشد.
2) روسری یا «چارقد» یا «چَرقَد»: روسریهای سفید رنگی بودند که معمولا آنقدر بلند بودند که روی پیراهن را میگرفتند. به تزیین روسری عروس «مَلْمَل یازْمه» میگفتند. به این صورت که ابتدا یک روسری مشکی بر سر عروس میکردند. بعد یک روسری سفید روی آن سنجاق میزدند. ترکیب اینها با هم موج میزد.
3) پیراهن: پیراهنهای زنانه معمولا همانند لباس زنان لر بلند و پرچین بودند و جای دامن را هم میگرفت. طبق گفتهی بزرگسالان، دامن لباسی جدید است که در گذشتهی دور وجود نداشت.
به پیراهن ویژهی عروس «قَنَویز» میگفتند که نوع «یقه کوفْتِری» آن معروف بوده.
4) جلیقه: زنان خیاط معمولا نهایت مهارت و هنرنمایی خود را در دوختن جلیقهها به کار میبردند. جنس این جلیقهها از مخمل بوده و برخلاف جلیقهی مردان که اکثرا مشکی بود آنها از مخملهای رنگی قرمز زرد آبی و سبز (ویژهی زنان سیده) استفاده میکردند.
به نوع آستیندار این جلیقهها «آرْخالِق» و به بیآستین آن «جرقزه» میگفتند. آستیندار آن شبیه کت بود.
5) شلوار: شلوارهای زنان قدیم معمولا پرچین بود (مانند لباس لری) و به شلوارهای مخصوص عروس «شِلَّه» میگفتند.
رایجترین نوع از کفشهای زنانه هم «ساغَری» نام داشت و همچنین در مراسم عروسی کلاهی هم بوده که مانند تاج بر سر عروس میگذاشتند که دور تا دور این نوع کلاهها را سکههای نقرهای قدیمی نصب میکردند که به «عرق چین عروس» معروف بوده است.
یادآوری
در این نوشتار اطلاعات لباس مردان از حاج ابوتراب صادقی و اطلاعات مربوط به لباس زنان از حاج فاطمه طیبی محمدحسن و کربلایی زبیده صادقی غلامعلی گرفته شده است.
جلیقهای زنانه