حسن صادقی
از کودکی تاکنون همیشه نام گذاری مکانی در نزدیکی حسن آباد به «جاپا حضرت» فکرم را به خود مشغول می کرده است. از مردم جواب درست نمی گرفتم؛ چون دو دیدگاه متفاوت در این باره داشتند: گروهی آن را از اساس خرافه می دانستند و عده ای آنجا را خیلی مقدس می شمردند.
تا اینکه سال 1389 توفیق پابوسی امام رضا(ع) نصیب شد. در آستان مقدس در مدرسه ی علمیه ای کهن جلسه ی بحث و گفتگوی علمی ویژه ی زائران برقرار بود. در گوشه ی مدرسه شخصی از روی نقشه، مسیر حرکت امام رضا(ع) از مدینه به مشهد را توضیح می داد. این شخص می گفت: چند سالیست گروهی تشکیل شده و درباره ی مسیر حرکت امام در ایران تحقیق می کند. این پروژه «جاده ولایت» نام دارد. تاکنون گویا 31 منزل و اقامتگاه با عنوان «قدمگاه» یا «جاپا حضرت» شناخته شده که حضرت در آن مکان ها توقف و استراحت نموده است.
وی شهرها و قدمگاه ها را نام می برد. از اهواز و شیراز گذشت تا رسید به شهر ابرکوه (ابرقوه). بعد از قدمگاه شهر ابرکوه در نقشه با یک فاصله قدمگاه های استان یزد را نام برد. پس از اتمام جلسه، از ایشان سراغ مسئول پروژه ی «جاده ولایت» را گرفتم. وی آقای مهندس سالاری را معرفی کرد.
ایشان را در دفتر کارش پیدا کردم و برای او توضیح دادم: منطقه ی ما بین ابرقو و یزد قرار دارد و در آنجا مکانی به نام «جاپا حضرت» میان مردم از قدیم تقدسی خاص داشته است. چندین امامزاده در مسیر ابرقو تا یزد وجود دارد؛ مثل امامزاده پیر مالورد، امامزاده مالواجرد، رامشه، ابوسعید دستجرد و ورزنه و... همچنین کج شدن چند درجه ای مسیر به طرف جرقویه به علت وجود کویر ماسه ای و بیابان خشک بالادست حسن آباد (معدن نمک، باتلاق و شنهای روان) را علت انتخاب مسیر ابرقو به یزد در قدیم ذکر کردم. به علاوه اکنون دولت در حال ساخت جاده مهم ابرقو ـ جرقویه می باشد.
آقای مهندس سالاری بیشتر کنجکاو شد و توضیح داد که در این پروژه به نقشهای حک شده روی سنگ به عنوان جای پای حضرت توجهی نداریم. چه بسا هنوز در باره ی اعتبار مهم ترین قدمگاه حضرت (در نیشابور) حرف باشد. احتمالا مردم این نقشها را برای احترام و ماندن علامت عبور حضرت روی سنگ حک می کردند. تحقیق ما تنها درباره ی شناخت مسیر حرکت امام(ع) است.
مهندس سالاری شماره تلفن و آدرس ایمیل خود را داد تا با ایشان در تماس باشم. چند ماه بعد تصاویری از جاپا حضرت در حسن آباد را برای او ارسال کردم. ایشان در تماس های بعدی اظهار داشت: قدمگاه منطقه ی شما شباهت زیاد با برخی قدمگاه های دیگر دارد؛ از جمله: قرار گرفتن در کنار چشمه ی آب و در کنار تپه ی سنگی و... اما باید در این باره بیشتر تحقیق شود و این امر پیگیری مردم و مسئولان منطقه را می طلبد و ما هم به عنوان آستان قدس حمایت خواهیم کرد. ما تاریخ دقیق رسیدن امام به هرشهری را مشخص کرده ایم. مثلا در ابرقو همه ساله سالروز ورود و عبور حضرت از این شهر را با راه اندازی کاروانی شبیه کاروان امام رضا(ع) و اجرای مراسمی خاص، جشن می گیرند و از نقاط مختلف ایران به آنجا می روند. از لحاظ جلب توریست نیز دارای اهمیت شده است.
یادآوری
ـ در صورت تأیید این مکان (چشمه و جاپاحضرت) به عنوان یکی از توقفگاه های حضرت، بحث جاده ابریشم و موقعیت گذشته ی منطقه ی ما بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت.
ـ در کتاب های قدیم از ابرکوه با اسم «ابرقویه» هم نام برده شده که با کلمه «جرقویه» شباهت زیاد دارد.
ـ مسعودی در کتاب «اثبات الوصیه» از شهرهای کوچک و بزرگی که محل عبور امام رضا(ع) بوده، سخن گفته است. اهل تحقیق با مراجعه به این کتاب می توانند اطلاعات بیشتر را کسب کنند.
ـ دوستان می توانند با جستجوی عبارت «جاده ولایت» در اینترنت یا با مراجعه به سایت http://www.shamstoos.ir/88/Pajohesh_Jade_Velayat.htm اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورند.