بازدید امروز :1092
بازدید دیروز :3495
کل بازدید :2965161
تعداد کل یاداشته ها : 1327
03/12/3
1:19 ع
پیدایش واژگان
حجت الاسلام دکتر سید عیسی مسترحمی
به نام آفریننده زبان
یکی از مباحث مهم در واژه شناسی، چگونگی پیدایش واژگان است. وضع، اقتباس، ترکیب و اشتقاق، از جمله راههای تولید واژگان هستند. در ادامه به تطبیق این قواعد بر برخی واژگان محلّی می پردازیم.
البته قضاوت نهایی درباره نکات زیر نیاز به تحقیق زیادی دارد.
أوِّل: اُشْتُوو. (oshtow) برگرفته از واژه اشتها یا اشتیاق به معنای به وجود آمدن علاقه به دیدار به کسی یا چیزی است.
دُیُّم: سِرْداکوچِی. (serdakochi) مبدأ اشتقاق این واژه ممکن است یکی از دو شبه جمله زیر باشد.
• سَرداشتن کوچک: بنابر این احتمال، معنای این اصطلاح ( و وجه تسمیه) این است که، کسی پشت مانعی مخفی شده و بسیار سریع و به مدت کوتاه، سَرَک می کشد تا چیزی را ببیند ولی خودش دیده نشود.
• سَرداشتن در کوچه: بنابر این احتمال، این اصطلاح، تمثیلی است از کسی که داخل خانه ایستاده و برای دیدن کسی که در کوچه است، سَرَک می کشد.
سِیُّم: اِشوِلگی: (eshvelge) مرکب از دو واژه «اِیش» به معنای هیش (پنبه) و «وَلْگ» به معنای برگ است.
چارُم: کَهَه. (kaha) خلاصه ای از واژه «کودکانه» است. زیرا بازی با کودک پیوندی ناگسستنی دارد.
پنجَم: ظُنْبَه: (zonbah) گمان کردن (گرته برداری از جمله عربی «ظَنَنْتَ به»)
شِشَم: کُوْوا. (kowva) از کوی به معنای کوچه است (کووا به معنای به کوی بیاور که تمثیلی است از بیرون بردن از خانه؛ و به مرور زمان و به دلیل تطور لغوی، قید آن (از خانه) حذف شده و به معنای هر نوع خارج کردن به کار می رود.
خوشحال میشم اگه نظر شما را درباره واژه های بالایی و پایینی بدونم.
1. بِبَبا. (شده بود)
2. باندووس
3. سِرقُنْدیلی
4. پاتیشه
5. لُقُنْد
6. عَوِشی
7. پیریشنیجه
8. اُشْکی
9. دِشُوو
10. دُشْوِل
11. ...
خالکره خاشتون هومه! پیغوم بنداری تا یناش جی باجُن. (سید عیسی مسترحمی)
