هاون سنگی. هاون برای بیشتر مردم تازگی ندارد ولی هاون سنگی و چگونگی استفاده از آن برای بسیاری نامعلوم است و حتی با شکل و شمایل آن آشنایی ندارند. بعید است امروزه کسی به ساخت و فروش آن اقدام کند. در بعضی مناطق به هاون سنگی، سِرکو می گویند اما در زبان محلی حسن آباد «یانه» می نامند.
هاون سنگی را از مرغوب ترین و سخت ترین سنگ ها به اندازه های مختلف یعنی کوچک، متوسط و بزرگ می ساختند و با وسیله ای چوبی برای کوبیدن چیزهایی از قبیل ادویه، گوشت، گندم و ... استفاده می کردند. دسته ی هاون را باید از چوب سفت درخت توت یا پسته درست می کردند و الا در اثر ضربه های محکم، بزودی می شکست و متلاشی می شد یا سر آن تراشیده شده مخلوط با شیئی می شد که می کوبیدند. من تاکنون دسته ی هاون از جنس سنگ ندیده ام اما در قم و بعضی مناطق از سنگ سخت بوده است. در زبان محلی حسن آباد به دسته ی هاون «دِی سانه» می گویند.
به مرور چرخ گوشت و آسیاب برقی جای یانه را گرفت هرچند کم و بیش این ابزار قدیمی در خانه های حسن آباد یافت می شود.
محمود صادقی