حائری دستجردی، محمدرضا. حضرت آیت الله العظمی شیخ محمدرضا حائری دستجردی از علمای برجسته و صاحب رساله¬ی توضیح المسائل بود که در کربلا سکونت داشت.
زندگی نامه ی آیت الله العظمی حائری دستجردی در کتاب تراجم الرجال این گونه آمده است:
شیخ محمدرضا بن محمدتقی فرقانی جرقویه ای اصفهانی حائری در جرقویه ـ از توابع اصفهان ـ در سال 1305ق (1266 یا 1267ش) تولد یافت و در آنجا خواندن و نوشتن را آموخت. پس از درگذشت پدر در سال 1318ق راهی اصفهان شد. صرف، نحو، ادبیات و تجوید را نزد آخوند ملامحمد ورزنه ای و میرزااسدالله کمال آبادی و ملامحمد حسین دهنوی و سید محمد کلوشادی، کتاب های قوانین الاصول و شرح لمعه را نزد سید مهدی درچه ای و میرزا احمد مدرس اصفهانی، کتاب های رسائل و مکاسب را نزد آخوند ملاعبدالکریم جزی، علوم ریاضی و عقلی و تفسیر را نزد آخوند ملامحمد کاشی و بخشی از طب قدیم را نزد صدرالاطباء و میرزا ابوالقاسم احمدآبادی فرا گرفت.
سال 1329ق به نجف اشرف مهاجرت کرد و مدتی کوتاه در درس مولی محمدکاظم آخوند خراسانی شرکت جست و نیز در درس های سید محمدکاظم طباطبایی یزدی و سید محسن کوهکمری حاضر شد.
پس از چند سال به اصفهان باز گشت و در بحث های سید محمدباقر درچه ای و آخوند ملامحمدحسین فشارکی و میرسید علی نجف آبادی و سید محمد نجف آبادی شرکت جست. در این مدت از دروس شیخ محمدرضا ابوالمجد اصفهانی بهره های فراوان برد.
سال 1337ق از راه هند به حج مشرف شد و پس از مراسم حج به نجف باز گشت و دو سال در آنجا اقامت گزید و در درس فقه و اصول از محضر سید ابوالحسن اصفهانی و میرزاحسین نایینی و شیخ ضیاءالدین عراقی و شیخ محمدحسین اصفهانی و سید محمد فیروزآبادی و میرزاعلی آقا شیرازی بهره برد.
سال 1339ق به زیارت امام رضا(ع) مشرف شد و بعد از زیارت، مدتی را در اصفهان و قم گذراند و در قم در دروس شیخ عبدالکریم حائری یزدی حضور یافت.
به درخواست سید ابوالحسن اصفهانی به عراق باز گشت و در کربلا اقامت گزید و به تدریس و تربیت طلاب و اهل علم همت گمارد. بیشتر علمای آن عصر در کربلا در زمره ی شاگردان او بودند و از محضر او بهره برده اند. در مسجد معروف به مسجد ترک ها در محله ی عباسی غربی اقامه ی جمعه و جماعت می کرد. سپس نماز او به مسجد صافی انتقال یافت و در سال های پایانی، شب ها نماز جماعت را در صحن حضرت سید الشهدا(ع) اقامه می کرد.
او عالمی متبحر دارای اخلاق و تقریر نیکو، بیان قوی، زاهد، قانع به کم و متواضع بود و خود را برتر از دیگران نمی دانست. به نظریه ای که می رسید پایبند بود. به دنبال جلب رضایت خداوند متعال بود و توجهی به رضایت مردم نداشت. نماز جمعه را واجب عینی می دانست و به رغم بدگویی ها و تهمت ها از سوی آنان که اقامه ی نماز جمعه را در کربلا خوش نداشتند، تا پایان حیات خویش، آن را برپا می داشت و به سخنان آنها اعتنا نمی کرد.
اجازه ی روایت به صورت شفاهی از سید ابوتراب خوانساری و سید ابوالقاسم اصفهانی نجفی و حاج آقا حسین طباطبایی قمی و استادش شیخ محمدرضا ابوالمجد اصفهانی داشت. میرزاحسین نوری و حاج میرزاحسین خلیلی تهرانی و مولی محمدکاظم آخوند خراسانی و شیخ الشریعه ی اصفهانی و مولی علی بن فتح الله نهاوندی و سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی و سید مرتضی کشمیری و شیخ آقابزرگ تهرانی و شیخ علی بن حسین خاقانی نجفی و میرزامحمدعلی چهاردهی رشتی و سید احمد کربلایی و سید حسن صدرالدین کاظمی به او اجازه ی روایت کتبی دادند.
او نیز به عده ای از فضلا اجازه داد و من اجازه ی او به سید محمدعلی روضاتی اصفهانی به تاریخ شب سه شنبه 28 شعبان 1374ق (1334ش) را دیدم.
سال 1393ق (1351 یا 1352ش) در کربلا وفات یافت و در مقبره ی خاندان شیرازی در ]ضلع غربی[ صحن شریف امام حسین(ع) مدفون گردید.
او تألیفات و کتاب های فراوان داشت که این موارد به چاپ رسیده است: إزالة الریبة عن حکم صلاة الجمعة فی زمن الغیبة و إیضاح المقال فی إثبات وجوب الجمعة علی کل حال و تنبیه الغافلین عن معرفة رب العالمین.
این کتاب ها نیز برای اوست: الفقه الاسلامی، ارشاد العباد إلی حرمة لبس السواد و طریق النجاة.
از زبان شاگردان
مرحوم آیت الله محمد هادی معرفت (م 1385ش) یکی از علمای برجسته و از قرآن پژوهان بزرگ بود. وی شرح حال خود را در چند صفحه نوشته است و هنگام برشمردن استادان خویش در فقه و اصول و مبادی فلسفه، از آیت الله العظمی حائری دستجردی این گونه یاد می کند:
... شیخ محمدرضا جرقویی اصفهانی از علمای بزرگ و جامع معقول و منقول و از شاگردان بالواسطه ی مرحوم شیخ هادی طهرانی.
آیت الله شیخ عبدالجواد جبل عاملی می گوید:
همراه آیت الله حاج آقاعطاءالله اشرفی اصفهانی (چهارمین شهید محراب) درس مکاسب مرحوم شیخ محمدرضا جرقویه ای می رفتیم. مرحوم جرقویه ای در زندگی خود حالات و کیفیات بسیار خوبی داشتند. ایشان نسبت به دنیا. به حداقل از ضروریات اکتفا می کرد و با مرتبه ی خوبی که از مناعت طبع داشت پاکیزه می زیست.
... مرحوم جرقویه ای استاد بزرگ ما که دارای مراتب و کمالات خوب و عادات بالایی بود، از نظر زندگی مادی بسیار در فشار و تنگ دست می زیست.
سید حسن فاطمی موحد
